សូរ ហាយ

សូរ ហាយ

ព្រះមុនីកោសល សូរ ហាយ ជាអ្នកប្រាជ្ញសង្ឃមួយអង្គទៀតរបស់កម្ពុជា នៅសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។  ព្រះអង្គបាន
បំពេញកិច្ចការងារទាំងឡាយតាមតួនាទីដើម្បីពុទ្ធសាសនា និងសន្តិភាព  និងបានទទួលគ្រឿងឥស្សរិយយសជាច្រើន។មិន
តែប៉ុណ្ណោះថែមទាំងបាននិពន្ធសៀវភៅជាច្រើនសម្រាប់អប់រំប្រជាពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរ ទាំងផ្លូវសាសនា និងទាំងផ្លូវលោក។

យោងតាមសៀវភៅមហាបុរសពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសខ្មែរបានបង្ហាញថា កុមារសូរ ហាយ  កើតនៅថ្ងៃប្រហស្បតិ៍  ៨
រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស. ២៤៤៨ គ.ស. ១៩០៤ នៅភូមិឫស្សីជួរក្នុងសង្កាត់ក្រោលគោ ខេត្តស្វាយរៀង។មាតា
ឈ្មោះ  ម៉ុង អុក ជាស្ត្រីមានសីលតាំងពីក្មេង បិតាឈ្មោះ សៅ សូរ។មាតាបិតា នៃកុមារនេះមានមុខរបរកសិកម្ម ក្នុងជីវភាព
មធ្យម។កុមារសូរ ហាយមានបងប្អូន ០៦ នាក់ ស្រី៤នាក់ គឺ ១សូរ នួន  ២-សូរ-យួន ៣-សូរថោ ៤-សូរ-ឡូត។ប្រុស២នាក់
គឺ សូរ ហុង  និងសូរ ហាយ។

កាលអាយុ ១០ ឆ្នាំ មាតាបិតានាំយកទៅឱ្យសិក្សាអក្សរសាស្ត្រជាតិតាមប្រពៃណីនៅវត្តបឹងរ៉ៃ   ក្នុងសំណាក់លោកគ្រូ
សូត្រ ទេព យិន។ក្រោយពីលោកគ្រូសូត្រនេះបានលាចាកសិក្ខាបទទៅជាគ្រហស្ថ    ក៏មកនៅរៀនក្នុងសំណាក់លោកគ្រូ
សុខ ហែម។លុះបីឆ្នាំក្រោយមកទៀត គឺដល់អាយុ១៣ ឆ្នាំ បានទទួលការសិក្សាអក្សរសាស្ត្រចេះដឹងគួរសម ដែលអាចមើ
លបាន និងសរសេរកើត ទើបត្រឡប់មកនៅផ្ទះវិញក្នុងគោលបំណងដើម្បីជួយបំពេញកិច្ចការរបស់មាតាបិតាតាមទំនៀម
នៃត្រកូលកសិករ។

បន្ទាប់ពីមកនៅផ្ទះបាន៤ឆ្នាំ គឺដល់អាយុ១៧ ឆ្នាំ ក៏បានត្រឡប់ទៅសិក្សាធម៌វិន័យនៅឯវត្តបឹងរ៉ៃវិញ  ដើម្បីបួសជាសា
មណេរ ក្នុងថ្ងៃ ៨កើត  ខែពិសាខ ព.ស. ២៤៦៦ គ.ស. ១៩២២ ដោយមានលោកគ្រូចៅអធិការ កែវ ទិត ជាព្រះឧបជ្ឈាយ៍
។លុះបានទទួលផ្នួសបួសជាសមាណេរនៅក្នុងវត្តនោះបាន១ ព្រះវស្សា ក៏បានសូមលាព្រះឧបជ្ឈាយ៍   ចេញអំពីវត្តបឹងរ៉ៃ
  ដើម្បីទៅរៀនទន្ទេញមេសូត្រតាមបែបសម័យនោះនៅវត្តសិរីសាគរកំពង់ត្របែកបានចំនួន២ខែ។

បន្ទាប់មកទៀតក៏បានចេញអំពីវត្តសិរីសាគរ មកស្នាក់អាស្រ័យនៅរៀនវត្តព្រែកចាម ស្រុកពាមរក៍ ខេត្តព្រៃវែង ក្នុងសំ
ណាក់លោកគ្រូអាចារ្យ មុត។ព្រះអង្គបានរៀនប្រែមូលកច្ចាយនៈ ចំនួន ៤ខែ ទើបចេញអំពីទីនោះ មករៀនតនៅវត្តឧណ្ណា
លោម ក្រុងភ្នំពេញ នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩២២ ក្នុងសំណាក់លោកគ្រូព្រះមហា សោម ឈុន ជាអតីតចៅអធិការវត្តនិរោធរង្សី និង
លោកគ្រូម៉ៅ នុត ចំនួន២ឆ្នាំ។បន្ទាប់មកព្រះអង្គមានមានអាពាធគ្រុនចាញ់ជាទម្ងន់  ព្រោះហេតុនេះ   ក៏ត្រឡប់ទៅឯវត្តកំ
ណើតដើមវិញ  ដើម្បីព្យាបាលរោគគ្រុនចាញ់នោះ ជាង ១ ខែទើបបានជាសះស្បើយ     រួចមកក៏ទៅរៀននៅឯវត្តស្វាយ
ព្រហូត   ក្នុងសង្កាត់គោកព្រីង ស្រុកស្វាយជ្រំ ខេត្ត ស្វាយរៀង  ក្នុងសំណាក់លោកគ្រូអាចារ្យ ទៀង   បាន១វស្សាគត់។
បន្ទាប់មកក៏បានវិលត្រឡប់ទៅវត្តឧណ្ណាលោម ក្រុងភ្នំពេញវិញ នៅកុដិក្នុងក្រុមដដែលដូចមុន។ព្រះអង្គបានរៀនប្រែគម្ពីរ
ធម្មបទក្នុងសំណាក់លោកគ្រូព្រះមហាសោម ឈុន  និងលោកគ្រូអាចារ្យ ម៉ៅ នុត។

មកដល់អាយុ ២១ ឆ្នាំទើបត្រឡប់ទៅបំពេញឧបសម្បទាជាភិក្ខុ នៅវត្តបឹងរ៉ៃដែលជាវត្តដើមកំណើតរបស់ខ្លួនវិញ ក្នុង
ថ្ងៃ៨កើត ខែជេស្ឋ សប្តស័ក ព.ស.២៤៦៩ គ.ស.១៩២៥ ដែលមានលោកគ្រូ កែវ ទិត ជាឧបជ្ឈាយ៍ លោកគ្រូ សុខ ហែម
និងលោកគ្រូ ងួន ស៊ិន ជាឧបសម្បទាចារ្យ។បន្ទាប់ពីបានបួសរួចមកក៏និមន្តទៅនៅវត្តឧណ្ណាលោមវិញ។